Το Γαλαξίδι φιλοξενεί μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση την Καθαρά Δευτέρα κάθε χρόνο, τα Αλευρομουντζουρώματα. Είναι ένα έθιμο που γίνεται από πολύ παλιά και περιλαμβάνει μουσική, χορό, φωτιές, καπνογόνα, φωτοβολίδες και φυσικά πολύ αλεύρι!
Επίσκεψη στο Γαλαξίδι για τα Αλευρομουτζουρώματα
Αποκαλύπτοντας τις καταβολές
Τι μέρα κι αυτή! Επιστρέφοντας από το Καρναβάλι της Ζακύνθου, επισκέφτηκα το σχεδόν δύο αιώνων έθιμο των αλευρομουτζουρωμάτων στο Γαλαξίδι. Το έθιμο από ό,τι ακούω προέρχεται είτε από τη Σικελία είτε από το Βυζάντιο. Λέγεται επίσης ότι ούτε κατά την Τουρκοκρατία δεν είχε σταματήσει. Τα αλευρομουτζουρώματα πραγματοποιούνται μόνο την Καθαρά Δευτέρα, επομένως η ημερομηνία δεν είναι καθορισμένη, ενώ δεν συμβαίνει κάτι αντίστοιχο πουθενά αλλού στην Ελλάδα.
Η Αλευροντυμένη Παρέλαση
Έφτασα νωρίς το πρωί, και άκουσα ότι η παρέλαση επρόκειτο να ξεκινήσει γύρω στις δύο με τρεις το μεσημέρι. Όλοι οι ντόπιοι ήταν ντυμένοι με τα παλιά τους ρούχα και οι περισσότεροι είχαν τα πρόσωπά τους βαμμένα μπλε, σταχτί ή ώχρα. Ένα ή δύο υφασμάτινα σακουλάκια ήταν κρεμασμένα σε κάθε πλευρά τους γεμάτα χρωματιστό αλεύρι. Αν εσείς δεν έχετε ως επισκέπτης, παρέχεται δωρεάν αλεύρι από τις τοπικές αρχές κοντά στην είσοδο της πόλης.
Η εκδήλωση αρχίζει με παρέλαση αυτοσχέδιων αρμάτων και πεζών. Ξεκινά από το σημείο που δίνεται το αλεύρι και ακολουθεί τον κεντρικό δρόμο προς το λιμάνι. Είναι εύκολο να καταλάβεις ποιος δρόμος είναι, καθώς τα κτίρια είναι καλυμμένα με νάιλον για να τα προστατεύουν από το αλεύρι.
Μια Οδύσσεια στεγανή στο αλεύρι
Είχα τυλίξει την κάμερά μου σχολαστικά σε μεμβράνη, καθώς είχα υποψιαστεί το τι θα ακολουθούσε. Αγόρασα μια προστατευτική στολή από ένα τοπικό κατάστημα με τέσσερα ευρώ και αφού το σκέφτηκα λίγο, πήρα και μια δεύτερη και την έβαλα από πάνω. Η στολή περιλαμβάνει και μάσκα προσώπου. Φορέστε την, πιστέψτε με, θα την χρειαστείτε, τουλάχιστον την πρώτη φορά. Την δεύτερη φορά που βρέθηκα στα αλευρομουτζουρώματα, απλώς χρησιμοποίησα παλιά ρούχα χωρίς άλλον προστατευτικό εξοπλισμό, ώστε να μπορώ να μετακινούμαι ευκολότερα.
Η παρέλαση κατεβαίνει από τον κεντρικό δρόμο για να φτάσει στο δρόμο κατά μήκος του λιμανιού, όπου ξεκινάει και ο χορός. Φυσικά για να φωτογραφίσω, στεκόμουν όρθιος στη μέση της παρέλασης, κόντρα στη ροή της, με τη φωτογραφική μηχανή ανά χείρας. Αυτό ήταν αρκετό για να με κάνει τον νούμερο ένα στόχο.
Σε περίπου ένα λεπτό, είχα γίνει σταχτί από το μείγμα του αλευριού πάνω μου και με δυσκολία μπορούσα να κουνήσω τα βλέφαρά μου καθώς τα δάκρυά μου είχαν μετατρέψει το αλεύρι γύρω από τα μάτια μου σε λάσπη. Τα μάτια μου έκαιγαν κολασμένα. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες φορούσαν προστατευτικά γυαλιά, αλλά αυτό θα δυσκόλευε πολύ τη φωτογράφιση, έτσι το προσπέρασα. Το πάρτι μεταφέρεται τώρα στο λιμάνι όπου ο κόσμος αρχίζει να ανάβει φωτιές στη μέση του δρόμου και να χορεύει με διαφορετικά είδη μουσικής γύρω από κάθε φωτιά.
Χορός εν μέσω αλευρο-καταιγίδας \ Αλεύρι, καπνογόνα και γλέντι
Μέχρι τώρα, κάποιοι φίλοι που πέτυχα τυχαία πριν ξεκινήσει η εκδήλωση, είχαν χαθεί μέσα στο πλήθος. Ακόμα κι αν τους έβλεπα μπροστά μου, δεν θα μπορούσα να καταλάβω ότι ήταν αυτοί. Αυτό είναι μια ένδειξη για τον όγκο του αλευριού! Το πάρτι συνεχίζεται στον δρόμο του λιμανιού και ο κόσμος χορεύει γύρω από τις φωτιές και πίνουν κυρίως μπύρα και κρασί. Μερικοί ανάβουν πολύχρωμα καπνογόνα. Υπάρχει πρόβλεψη για όσους προτιμούν να παρακολουθούν παρά να συμμετέχουν. Μπορούν να σταθούν στην άλλη πλευρά του λιμανιού όπου οι καρναβαλιστές δεν μπορούν να πάνε. Εάν όμως βρίσκεστε από την πλευρά του καρναβαλιού, τότε θα συμμετάσχετε θέλετε δε θέλετε.
Μετά τον πόλεμο
Καθώς τα αλευρομουτζουρώματα ολοκληρώνονται γύρω από το λιμάνι, το πνεύμα του καρναβαλιού πλανάται στον αέρα. Το πάρτι συνεχίζεται στα μπαρ και τις ταβέρνες του Γαλαξιδίου. Πρόκειται για μία αξέχαστη εμπειρία, ίσως από τις καλύτερες για την περίοδο των Αποκριών και γενικά του καρναβαλιού.
Επίλογος
Τα αλευρομουτζουρώματα στο Γαλαξίδι αποτελούν απόδειξη της διαχρονικότητας των παραδόσεων και της ανθεκτικότητας των κοινοτήτων να διατηρήσουν την πολιτιστική τους κληρονομιά. Αυτό το ετήσιο δρώμενο, με τις ρίζες του χαμένες στην ιστορία, καλεί όλους να συμμετάσχουν σε έναν χορό χρωμάτων, γέλιου και συντροφικότητας. Καθώς αποχαιρετούμε μια άλλη Καθαρά Δευτέρα, οι αλευροσκονισμένοι δρόμοι του Γαλαξιδίου αντηχούν με τον απόηχο μιας παράδοσης που αρνείται να ξεχαστεί.
++
