top of page

ΑΓΟΡΕΣ

Όλυμπος, Κάρπαθος: Παραδόσεις από το Βυζάντιο

Εικόνα συγγραφέα: George TatakisGeorge Tatakis

Ένα απομονωμένος οικισμός σε ένα απομονωμένο ελληνικό νησί. Ένας από τους λόγους που αυτό το μέρος διατηρεί ακόμα ζωντανές τις περισσότερες παραδόσεις του. Αυτό, και ο πλούτος αυτών των παραδόσεων. Μια μητροτοπική κοινότητα όπου το πρωτότοκο κορίτσι θα είναι ο μοναδικός κληρονόμος της οικογενειακής περιουσίας. Οι Ολυμπίτες είναι απόγονοι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, όπου οι βυζαντινές παραδόσεις εξακολουθούν να επιβιώνουν στην πιο ζωντανή τους μορφή.

Το Βυζαντινό Πάσχα στην Όλυμπο Καρπάθου.

Ως φωτογράφος που ενδιαφέρεται για τον ελληνικό πολιτισμό και τις παραδόσεις, ήθελα πολύ να απαθανατίσω το Πάσχα στην Όλυμπο. Η Όλυμπος, ή Έλυμπος είναι ένα κάπως απόμερο μέρος, που βρίσκεται στο νησί της Καρπάθου, όπου οι παραδόσεις είναι ακόμα έντονες. Σε απόσταση 40 χλμ. από τα Πηγάδια, την πρωτεύουσα του νησιού, η Όλυμπος είναι προσβάσιμη από έναν δύσκολο δρόμο που ασφαλτοστρώθηκε μόλις τη δεκαετία του 2010. Οι κάτοικοι της Ολύμπου θεωρούν τους εαυτούς τους απόγονους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και είναι ένα από τα λίγα μέρη στον κόσμο όπου ένας επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει την αυθεντική βυζαντινή παράδοση, αν και εμπλέκονται και άλλες παραδόσεις. Αυτός ο τρόπος εορτασμού, το «Καρπάθικο Γλέντι» έχει καταχωρηθεί στο αρχείο της παγκόσμιας άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.

Ζωή στην Όλυμπο. Από το Νησί της Καρπάθου στο Βυζάντιο. Έθιμα και παραδόσεις από τον Γιώργο Τατάκη
Διακόσμηση του Επιταφίου

Ήθελα να ζήσω τα έθιμα της Ολύμπου σε βάθος και να γνωρίσω τους ανθρώπους που ζουν εκεί. Κι έτσι ταξίδεψα στο νησί νωρίς, τη Μεγάλη Δευτέρα, όταν το χωριό ήταν ακόμα άδειο. Είχα βρει ένα μέρος να μείνω στο χωριό Διαφάνι, έναν κοντινό παραθαλάσσιο οικισμό που λειτουργεί ως λιμάνι. Στο σημείο αυτό έμεναν παλιότερα Ολυμπίτες που δούλευαν στη θάλασσα, με αποτέλεσμα να χτιστούν σταδιακά σπίτια και να μετατραπεί σε οικισμό. Σήμερα το Διαφάνι είναι το δεύτερο λιμάνι του νησιού.

 

Απόκτησε ένα φωτογραφικό τύπωμα από την Όλυμπο

Τοποθετήστε ένα έργο τέχνης από την Όλυμπο της Καρπάθου στο σπίτι ή το γραφείο σας, του βραβευμένου φωτογράφου Γιώργου Τατάκη. Όχι μόνο θα προσθέσετε ομορφιά και ενδιαφέρον στον χώρο σας, αλλά θα υποστηρίξετε και σημαντικό εθνογραφικό έργο. Δείτε τη συλλογή από την Όλυμπο εδώ.

Ζωή στην Όλυμπο. Από το Νησί της Καρπάθου στο Βυζάντιο. Έθιμα και παραδόσεις από τον Γιώργο Τατάκη
 

Η Όλυμπος είναι ίσως το πιο ενδιαφέρον σημείο του νησιού. Διαθέτει όμορφη αρχιτεκτονική και βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου ανάμεσα σε δύο βουνά. Εύκολα μπορεί κανείς να χάσει τον εαυτό του στα στενά σοκάκια και να ταξιδέψει πίσω στο χρόνο.

Ζωή στην Όλυμπο. Από το Νησί της Καρπάθου στο Βυζάντιο. Έθιμα και παραδόσεις από τον Γιώργο Τατάκη
Στο καφενείο στην κεντρική πλατεία

Οι πρώτες μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας είναι αφιερωμένες στις προετοιμασίες για το Πάσχα, οι οποίες συνίστανται κυρίως στο ψήσιμο. Γύρω από το την Όλυμπο η κοινότητα έχει φτιάξει πολλούς ξυλόφουρνους. Αυτοί μπορούν να χρησιμοποιηθούν από οποιονδήποτε, αρκεί να χρησιμοποιεί δικά του ξύλα και να διατηρεί τους φούρνους καθαρούς και τακτοποιημένους. Αυτές τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας χρησιμοποιούνται παραδοσιακές συνταγές για ψήσιμο ψωμιού και κέικ.

Ζωή στην Όλυμπο. Από το Νησί της Καρπάθου στο Βυζάντιο. Έθιμα και παραδόσεις από τον Γιώργο Τατάκη
Η παπαδιά Ειρήνη με τη φίλη της, ανάβουν τον ξυλόφουρνο

Οι αξιόλογες θρησκευτικές τελετουργίες για το Πάσχα ξεκινούν την Τετάρτη της Μεγάλης Εβδομάδας, μετά τον Ύμνο στην Κασσιανή το βράδυ της Τρίτης. Την Τετάρτη ο ιερέας ευλογεί όσους επισκέπτονται την εκκλησία, ώστε να είναι έτοιμοι να λάβουν τη Θεία Κοινωνία την Πέμπτη. Δεν είναι, όμως, ιδιαίτερα κουραστική μέρα στην εκκλησία γιατί λίγοι έρχονται για την ευλογία, αφού ο ιερέας την κάνει και την Πέμπτη, λίγο πριν την Κοινωνία.

Ζωή στην Όλυμπο. Από το Νησί της Καρπάθου στο Βυζάντιο. Έθιμα και παραδόσεις από τον Γιώργο Τατάκη
Ο παπα-Γιάννης λειτουργεί μόνος του, πρωί Μεγάλης Τετάρτης

Απόλαυσα τον χρόνο μου στο χωριό. Όλοι όσοι συνάντησα ήταν φιλόξενοι. Έμαθα πολλά για την κοινότητα απλά μέσα από συνομιλίες με τους περισσότερους κατοίκους και με τη δημιουργία φιλικών σχέσεων.

Η Καλλιόπη έχει τον τοπικό φούρνο και φτιάχνει εξαιρετικές παραδοσιακές πίτες και ψωμί στον ξυλόφουρνο της. Μου κερνούσε συχνά καφέ κατά τη διάρκεια της παραμονής μου και μάλιστα είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ το σπίτι της, χτισμένο στο παραδοσιακό στυλ της Ολύμπου.