top of page

Βασικές Αρχές Σύνθεσης Κάδρου στη Φωτογραφία, μέρος 1

Η σύνθεση φωτογραφίας είναι απαραίτητο στοιχείο κάθε φωτογραφικής εικόνας. Μια φωτογραφία έχει μόνο δύο βασικά στοιχεία, θέμα και σύνθεση (όχι ρυθμίσεις φωτγοραφικής μηχανής). Ως σύνθεση αναφερόμαστε στον τρόπο που τοποθετούμε όλα τα στοιχεία της φωτογραφίας μέσα στις τέσσερις πλευρές του κάδρου μας. Με τον όρο θέμα, εννοούμε την πραγματική ύλη και τα συναισθήματα που απεικονίζονται στην εικόνα. Και τα δύο αυτά στοιχεία είναι σημαντικά και μια δυνατή φωτογραφία πρέπει να έχει ενδιαφέρον θέμα και καλή σύνθεση. Μερικές φορές ένα από αυτά τα στοιχεία μπορεί να υπερτερεί του άλλου, κάτι που είναι επίσης αποδεκτό, αλλά μια εικόνα δεν είναι πλήρης εάν είναι εντελώς απογυμνωμένη από κάποιο από αυτά τα δύο στοιχεία. Αυτός είναι ένας οριστικός οδηγός και εισαγωγή σε οδηγίες για τη σύνθεση στη φωτογραφία.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Σύνθεση κάδρου στη φωτογραφία - Βασικές αρχές

Σε αυτό το άρθρο, συζητάμε τη σύνθεση στη φωτογραφία.

Αλλά γιατί η σύνθεση φωτογραφίας είναι τόσο σημαντική για μια εικόνα;

Καταρχάς η σύνθεση είναι η γλώσσα της φωτογραφίας. Όπως συμβαίνει με όλες τις τέχνες, η φωτογραφία είναι ένα μέσο επικοινωνίας. Ως εκ τούτου, η φωτογραφία μπορεί να θεωρηθεί ως γλώσσα. Επομένως, για να επικοινωνήσουμε, πρέπει να μιλάμε αυτή τη γλώσσα. Επομένως, μια φωτογραφία μπορεί να επικριθεί μόνο μερικώς υποκειμενικά. Πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τη γλώσσα της και μετά να πούμε αυτό που σκοπεύουμε να επικοινωνήσουμε. Αν δεν μπορούμε να μιλήσουμε τη γλώσσα, δεν μπορούμε να πούμε τίποτα με τη φωτογραφία μας, είτε πορτρέτο είτε τοπίο. Αν και δεν πρέπει να προσπαθούμε να συνθέτουμε μόνο για χάρη της σύνθεσης, και εδώ είναι που το θέμα παίζει σημαντικό ρόλο, θα πρέπει πρώτα να κατακτήσουμε τις οδηγίες σύνθεσης και να ξεκινήσουμε από αυτό.

Η σύνθεση βοηθάει να κατευθύνει τα μάτια του θεατή. Οι έμπειροι φωτογράφοι γνωρίζουν τους περισσότερους από αυτούς τους κανόνες. Με τη σύνθεση, μπορούμε να ορίσουμε ποιο είναι το σημαντικό θέμα στην εικόνα μας, τι είναι λιγότερο σημαντικό και τι δεν είναι καθόλου σημαντικό. Μπορούμε να καθοδηγήσουμε τα μάτια του θεατή μας στην εικόνα και να διαβάσουν την ιστορία της, δημιουργώντας μια οπτική ιεραρχία και ορίζοντας τη σειρά με την οποία περιηγούνται στα διάφορα στοιχεία.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Εφαρμόζοντας τους κανόνες σύνθεσης φωτογραφίας

Η καλή σύνθεση είναι ευχάριστη στα μάτια. Οι περισσότερες από τις οδηγίες ακολουθούν μοτίβα που παρατηρούνται στη φύση, όπως οι σπείρες Fibonacci και φαίνονται εγγενώς όμορφα. Με τη σύνθεση, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ομορφιά, ένα στοιχείο ελκυστικό για όλους τους ανθρώπους. Ακόμη και οι εικόνες που φαίνονται τραχιές στην πρώτη ανάγνωση, κρύβουν ένα στοιχείο ομορφιάς που μπορεί να διαβαστεί με την κατανόηση αυτών των οδηγιών.

Η σύνθεση τελικά μας δίνει μια αναφορά αγκύρωσης. Αυτή εμποδίζει τα μάτια του θεατή να απομακρύνονται από την εικόνα. Η σύνθεση μπορεί να τραβήξει την προσοχή του θεατή και να τον καθοδηγήσει στην εικόνα. Στόχος είναι να κρατήσουμε τον θεατή απασχολημένο όσο το δυνατόν περισσότερο, εξερευνώντας την εικόνα μας.

Οδηγίες έναντι κανόνων

Μερικοί άνθρωποι θεωρούν αυτές τις οδηγίες σύνθεσης ως απαράβατους κανόνες. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Δεν υπάρχουν απαράβατοι κανόνες σε καμία μορφή τέχνης. Η παρακάτω λίστα είναι μια λίστα με οδηγίες που πρέπει να γνωρίζει κανείς και να έχει υπόψη του πριν ξεκινήσει την πορεία του στη φωτογραφία. Είναι εκεί γιατί, κατά τη διάρκεια των αιώνων των εικαστικών Τεχνών, οι καλλιτέχνες παρατήρησαν ότι λειτουργούν ως οπτικά βοηθήματα για να καθοδηγούν τα μάτια του θεατή σε όλη την εικόνα ενώ ταυτόχρονα δείχνουν όμορφα. Όλα αυτά μπορούν να λυγίσουν ή να σπάσουν, αλλά πρέπει να ξέρουμε τι είναι αυτό που σπάμε πριν το κάνουμε.

Φως

Θα ξεκινήσω μιλώντας λίγο για το φως, που είναι το μόνο θέμα σε μια φωτογραφική εικόνα. Η φωτογραφία είναι η γραφή με φως. Ό,τι και να κάνουμε, πρέπει να λάβουμε υπόψη τη διαμόρφωση φωτισμού της εικόνας. Φωτογραφικά μιλώντας, δεν υπάρχουν ποτέ πραγματικά θέματα μπροστά μας. Ο κόσμος είναι σκοτεινός και μόνο το φως μας κάνει να μπορούμε να τον δούμε. Θα πρέπει επομένως να αντιμετωπίζουμε τη σύνθεσή μας ως ένα σύνολο αντικειμένων (φορμών) που εμποδίζουν το φως με διαφορετικούς τρόπους. Πρέπει να κατακτήσουμε να βλέπουμε τον κόσμο ως φως, σκιές, αντανακλάσεις, διαχύσεις και εκτροπές. Μπορεί να βρούμε μια σκηνή ενδιαφέρουσα μπροστά μας, αλλά ανεξάρτητα από το ποια είναι αυτή η σκηνή, δεν υπάρχει φωτογραφικό ενδιαφέρον για αυτήν, εάν εμφανίζεται σε κακό φωτισμό.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Καμία σκηνή δεν είναι άξια φωτογραφίσεως αν δεν φωτίζεται σωστά

Οι Κανόνες Σύνθεσης

Ας εμβαθύνουμε στους κανόνες σύνθεσης φωτογραφίας, γνωστοί και ως οδηγίες. Αυτή δεν είναι σε καμία περίπτωση μια πλήρης λίστα, αλλά είναι μια αρκετά πλούσια λίστα που θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την οπτική γλώσσα. Αυτές οι αρχές σύνθεσης ισχύουν για όλα τα είδη, συμπεριλαμβανομένης της φωτογραφίας τοπίου. Καλώς ήρθατε στην οπτική μας εκπαίδευση. Είτε είσαι αστικός φωτογράφος είτε ενδιαφέρεσαι για πορτρέτα, ψηφιακή φωτογραφία ή απλώς υφές, αυτός ο οδηγός είναι για εσένα.

Ανοιχτή έναντι κλειστής φωτογραφίας

Μία από τις βασικές τεχνικές σύνθεσης φωτογραφίας είναι να κατανοήσουμε ότι οι φωτογραφίες μπορούν να κατηγοριοποιηθούν είτε ως «ανοιχτές» ή «κλειστές». Με τον όρο «κλειστή», αναφερόμαστε σε μια φωτογραφία που δηλώνει ξεκάθαρα τον σκοπό της. Ένα παράδειγμα θα ήταν μια φωτογραφία προϊόντος μπροστά σε λευκό φόντο. Πρόκειται για φωτογραφίες που δεν μπορούν να ερμηνευθούν και ο σκοπός τους είναι ξεκάθαρος, οπότε όλοι οι θεατές μπορούν να βγάλουν παρόμοια συμπεράσματα. Όταν μιλάμε για τη φωτογραφία ως τέχνη, συνήθως δεν λαμβάνουμε υπόψη αυτού του είδους τις εικόνες. Οι «ανοιχτές» εικόνες, από την άλλη, είναι αυτές που θα μας ενδιαφέρουν σε αυτό το άρθρο. Με τον όρο «ανοιχτή» αναφερόμαστε σε συνθέσεις που επιδέχονται ερμηνεία. Η ίδια εικόνα μπορεί να ερμηνευτεί διαφορετικά από κάθε θεατή. Ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει μια διαφορετική ιστορία πίσω από αυτή. Αυτές είναι φωτογραφίες που συνήθως τραβούν την προσοχή του θεατή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αυτός είναι και ο λόγος που σε τέτοιες φωτογραφίες αποφεύγουμε τις επεξηγηματικές λεζάντες, για να δώσουμε στον θεατή την ευκαιρία να τις ερμηνεύσει μεμονωμένα, αφήνοντάς τον έτσι να αλληλεπιδράσει διανοητικά μαζί της.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Οι ανοιχτές φωτογραφίες προκαλούν ερωτήματα παρά δίνουν απαντήσεις

Τεχνικές Σύνθεσης

Λάβε υπόψιν τις 4 πλευρές του κάδρου

Αυτό είναι που ορίζει τη σύνθεση στη φωτογραφία μας. Κάθε φωτογραφία, ανεξάρτητα από τις αναλογίες της, έχει κάποια πεπερασμένα όρια. Αυτά είναι οι τέσσερις πλευρές του. Μία από τις βασικές τεχνικές σύνθεσης φωτογραφίας είναι να γνωρίζεις αυτά τα όρια και να μπορείς να αποφασίζεις για το περιεχόμενό τους. Αυτό που βρίσκεται κοντά σε αυτά τα σύνορα είναι εξίσου σημαντικό με τα άλλα στοιχεία στην υπόλοιπη εικόνα. Είναι πρακτική των αρχαρίων να κοιτάζουν στο κέντρο του σκοπεύτρου τους και να δίνουν λιγότερη προσοχή στις τέσσερις γωνίες. Αυτό είναι κάτι για το οποίο πρέπει να εκπαιδεύσουμε τον εγκέφαλό μας και απαιτεί λίγη προσπάθεια στην αρχή, πριν μπορέσουμε να το κάνουμε μηχανικά. Αυτές οι τέσσερις πλευρές καθορίζουν το περιεχόμενο της φωτογραφίας μας. Τι περιλαμβάνεται; Τι μένει πίσω; Αυτές είναι ερωτήσεις που πρέπει να κάνουμε στον εαυτό μας για να δημιουργήσουμε μια οπτική ιστορία που επικοινωνεί τις σκέψεις μας.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Αποφάσισε τι να συμπεριλάβεις στις 4 πλευρές του κάδρου

Σχέση θέματος με φόντο

Αυτή είναι ίσως μια από τις πιο βασικές τεχνικές σύνθεσης φωτογραφίας. Αν δεν την γνωρίζεις, ετοιμάσου να πας τη φωτογραφία σου στο επόμενο επίπεδο, κατανοώντας τις παρακάτω γραμμές! Αυτός είναι ο ίδιος ο ορισμός της σύνθεσης.

Το άμεσο υπόβαθρο του θέματός σας είναι ΕΞΙΣΟΥ σημαντικό με το θέμα μας. Θυμίσου, ζούμε σε έναν τρισδιάστατο κόσμο και τα μάτια μας μπορούν να δουν τρισδιάστατα. Επομένως, ο εγκέφαλός μας μπορεί να διακρίνει τις διαφορές στην απόσταση, καταλαβαίνοντας έτσι πού βρίσκεται κάθε αντικείμενο στο οπτικό πεδίο μας. Αυτό δεν ισχύει στη φωτογραφία. Η φωτογραφία είναι μια δισδιάστατη ερμηνεία του τρισδιάστατου κόσμου. Τα πάντα στις εικόνες μας βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο, δηλαδή στο χαρτί/οθόνη όπου προβάλλεται η εικόνα. Επομένως, επαναλαμβάνω, ότι το άμεσο υπόβαθρο του θέματός μας είναι ΕΞΙΣΟΥ, ναι! ΕΞΙΣΟΥ σημαντικό με το θέμα μας. Καθορίζει το θέμα και παρέχει ενδιαφέρον στο πρώτο πλάνο. Χωρίς το φόντο του, το θέμα δεν υφίσταται. Επομένως, θα πρέπει πάντα να έχουμε κατά νου ότι το θέμα ή τα θέματά μας πρέπει να ζουν μπροστά σε ένα υπόβαθρο που τα καθορίζει ξεκάθαρα. Άρα το άμεσο φόντο πρέπει να βρίσκεται σε αντίθεση με το θέμα και τα άλλα στοιχεία της σύνθεσης.

Παρατήρησε παρακάτω πώς μπορούμε να δούμε τις βούλες σε κάθε εικόνα:

Όπως θα δούμε στην οδηγία για την αντίθεση, τα μάτια μας έλκονται πρώτα από το μέρος της εικόνας που έχει την ισχυρότερη αντίθεση (κοντράστ). Το κύριο θέμα πρέπει να έχει αυτήν την ιδιότητα. Αυτή είναι μια από τις πιο σημαντικές τεχνικές σύνθεσης που πρέπει να κατανοήσεις. Δείτε τη σημασία του φόντου παρακάτω.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Δες πως το κάθε κεφάλι βρίσκεται σε καθαρό φόντο με κοντράστ
Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Παρατήρησε πως ο σκούρος πίνακας τοποθετήθηκε πίσω από τη λευκή ομπόλια

Το λιγότερο είναι περισσότερο (αφαίρεση)

Οι κατευθυντήριες γραμμές σύνθεσης στη φωτογραφία έχουν κληρονομηθεί κυρίως από τον πρόγονό της, τη ζωγραφική. Ωστόσο, αυτή η οδηγία είναι ειδική για τη φωτογραφία και αντίθετη από αυτή της ζωγραφικής. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να καταλάβουν οι φωτογράφοι από την πρώτη μέρα.

Σκέψου τα βασικά. Η ζωγραφική είναι μια προσθετική τέχνη. Αυτό σημαίνει ότι ξεκινάμε με έναν κενό καμβά και προσθέτουμε στοιχεία σύνθεσης για να ολοκληρώσουμε την εικόνα μας. Η φωτογραφία είναι το εντελώς αντίθετο. Είναι αφαιρετική τέχνη. Αυτό σημαίνει ότι ξεκινάμε με έναν γεμάτο καμβά και αφαιρούμε στοιχεία για να καταλήξουμε σε μια δυνατή σύνθεση. Όταν συνθέτουμε μια φωτογραφία θα πρέπει να σκεφτόμαστε περισσότερο τι να αφήσουμε έξω, παρά τι να βάλουμε σε αυτήν. Πρέπει να αφαιρέσουμε όλα τα περιττά στοιχεία που δεν έχουν τίποτα να πουν στην ιστορία της εικόνας μας. Θυμήσου λοιπόν, στη φωτογραφία, το λιγότερο είναι περισσότερο.

Χρησιμοποιώντας αυτήν την τεχνική σύνθεσης, μπορούμε να δημιουργήσουμε μια φωτογραφία που μπορεί να μην έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Για παράδειγμα, μπορεί να υπάρχει ένα ζευγάρι που κάθεται σε ένα παγκάκι. Ίσως αποφασίσουμε να αφήσουμε έναν από τους δύο έξω από το κάδρο μας, υπονοώντας έτσι ότι υπάρχει μόνο ένα άτομο, που νιώθει μοναξιά, που κάθεται σε αυτό το παγκάκι. Ή μπορεί να υπάρχει μια μητέρα σε ένα πάρκο, δίπλα στο μωρό της στο καρότσι του. Ίσως αποφασίσουμε να φωτογραφίσουμε το μωρό στο καρότσι του στο πάρκο, υπονοώντας ότι βρίσκεται εκεί μόνο του.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Πρέπει να υπάρχει λόγος για το κάθε τι που βρίσκεται στη φωτογραφία σου

Τρίγωνα

Τα τρίγωνα είναι ένα πολύ ενδιαφέρον συνθετικό στοιχείο στις εικαστικές τέχνες και σε κάθε πλάνο. Μπορείς να πειραματιστείς προσπαθώντας να τα βρεις σε σημαντικές φωτογραφίες και πίνακες και θα δεις ότι υπάρχουν περισσότερα από ό,τι φανταζόσουν. Τα τρίγωνα δεν είναι μόνο ένα στοιχείο που δημιουργεί ομορφιά στη φωτογραφική σύνθεση, αλλά μπορεί επίσης να βοηθήσει στη δημιουργία μιας ιεραρχίας, παρέχοντας μια σειρά με την οποία το μάτι θα περιηγηθεί στην εικόνα. Ένα τρίγωνο μπορεί να σχηματιστεί όχι μόνο από καθορισμένες γραμμές, αλλά μπορεί επίσης να υπονοηθεί από διαφορετικές μορφές στην εικόνα ή κατευθύνσεις προς τις οποίες κοιτάζουν τα άτομα στη φωτογραφία. Ένα τρίγωνο είναι ένα πολύ βασικό σχήμα που είναι ενσωματωμένο στον εγκέφαλό μας, οπότε το μυαλό μας το ψάχνει και μπορεί να ολοκληρώσει το σχήμα ακόμα και όταν λείπουν μέρη του.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Τρίγωνα στη φωτογραφία - Σίγουρα μπορείς να βρεις περισσότερα

Χρυσό τρίγωνο

Ανάμεσα στα πιο σημαντικά μυστικά της φωτογραφίας είναι το Χρυσό Τρίγωνο. Μια διαφορετική έννοια από τα τρίγωνα πριν, και μπορεί επίσης να βρεθεί πολύ συχνά στις εικαστικές τέχνες. Θα είναι χρήσιμο γενικά να δεις σημαντικές εικόνες (ζωγραφική, φωτογραφία, εικονογράφηση) και να προσπαθήσεις να τις αποδομήσεις για να βρεις την οδηγία που αναφέρουμε εδώ.

Θα εξηγήσω το Χρυσό Τρίγωνο εδώ, αλλά δες και την παρακάτω εικόνα για περαιτέρω διευκρίνιση. Το Χρυσό Τρίγωνο προκύπτει διαιρώντας το κάδρο σε τέσσερα τμήματα σχεδιάζοντας μία διαγώνιο (σε οποιαδήποτε από τις δύο πλευρές) και στη συνέχεια δύο γραμμές από τις άλλες δυο γωνίες, τέμνοντας τη διαγώνιο κάθετα. Δημιουργεί συμμετρία και ισορροπία στο κάδρο.

Μπορείς να χρησιμοποιήσεις αυτήν την τεχνική σύνθεσης με διαφορετικούς τρόπους. Μπορείς να συμπεριλάβεις τα στοιχεία της φωτογραφίας σου σε ένα από αυτά τα τρίγωνα ή μπορείς να τοποθετήσεις τα στοιχεία σου κατά μήκος αυτών των γραμμών. Τα σημεία στα οποία τέμνονται αυτές οι γραμμές είναι οπτικά ισχυρές περιοχές, επομένως μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις τοποθετώντας καίρια σημεία της φωτογραφίας σου σε ένα από αυτά. Θυμήσου ότι μπορείς επίσης να χρησιμοποιήσεις γραμμές που απλά εννοούνται κατά μήκος αυτών των γραμμών σύνθεσης (για παράδειγμα, κατεύθυνση της όρασης). Τέλος, έχε υπόψιν ότι αυτές οι γραμμές είναι για να τις χρησιμοποιήσεις ως οδηγό, επομένως δεν χρειάζεται να φαίνονται, μόνο να υπονοούνται.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Εφαρμογή του Χρυσού Τριγώνου

Κανόνας των τρίτων

Ένας από τους βασικούς κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία και από τους πρώτους που διδάχθηκαν σε σχολές φωτογραφίας. Αυτός είναι ένας οδηγός σύνθεσης που γνωρίζουν οι περισσότεροι αρχάριοι. Ο κανόνας των τρίτων δημιουργείται με τη χρήση ενός πολύ σημαντικού μαθηματικού αριθμού που βρίσκεται συχνά στη φύση, της Χρυσής Αναλογίας (που αντιπροσωπεύεται από το ελληνικό γράμμα «φ», καθώς ο Πυθαγόρας και ο Ευκλείδης ήταν οι πρώτοι μαθηματικοί που ήταν γνωστό ότι πειραματίστηκαν με αυτόν τον αριθμό). Αυτός ο αριθμός είναι φ = 1,61803398875 που βλέπουμε σε φυσικά μοτίβα παντού γύρω μας, όπως στα φυτά, στα κοχύλια, στη μουσική και σχεδόν σε όλα. Μπορούμε να το δούμε στις αναλογίες των χεριών, των δακτύλων, των ποδιών μας και οπουδήποτε αλλού στο ανθρώπινο σώμα.

Μαθηματική σημείωση: Στα μαθηματικά, δύο ποσότητες είναι στη χρυσή τομή, αν η αναλογία τους είναι ίδια με την αναλογία του αθροίσματος τους προς τη μεγαλύτερη από τις δύο ποσότητες. Εκφράζεται αλγεβρικά, για τις ποσότητες a και b με a>b>0

( a+b ) / a = a / b =: φ

Η απλούστερη εφαρμογή αυτού στο κάδρο μας είναι να σχεδιάσουμε μια παράλληλη γραμμή από κάθε πλευρά που χωρίζει την αντίστοιχη πλευρά στη χρυσή τομή. Έτσι καταλήγουμε στην ακόλουθη σύνθεση:

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Ο κανόνας των τρίτων με τις χρυσές τομές

Αυτό το αποτέλεσμα συχνά απλοποιείται καθώς η χρυσή τομή είναι ένας αριθμός κοντά στο 1,5. Επομένως, εάν το εφαρμόσουμε σε ένα τυπικό φωτογραφικό κάδρο, το οποίο είναι 3:2, καταλήγουμε σε μια σύνθεση που χωρίζει το κάδρο μας σε εννέα ίσα μέρη όπως παρακάτω:

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Απλοποιημένος κανόνας των τρίτων

Μπορούμε να λάβουμε υπόψη οποιαδήποτε από αυτές τις περιπτώσεις για να δημιουργήσουμε την εικόνα μας. Όπως εξηγήθηκε, αυτές είναι μόνο κατευθυντήριες γραμμές, επομένως κανείς δεν πρόκειται να βγάλει χάρακα για να μετρήσει εάν το έχεις κάνει σωστά.

Κάνοντας αυτό, καταλήγουμε σε τέσσερα σημεία όπου τέμνονται οι γραμμές και εννέα διαμερίσματα. Τα σημαντικά στοιχεία που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας εδώ είναι οι τέσσερις γραμμές και τα σημεία όπου τέμνονται. Έχει παρατηρηθεί ότι τοποθετώντας αντικείμενα και έννοιες κατά μήκος αυτών των γραμμών ή στα σημεία τομής, τα μάτια του θεατή έλκονται από αυτά και είναι επίσης ευχάριστα στα μάτια. Αυτός είναι ίσως ο απλούστερος τρόπος για να δημιουργήσετε μια ελκυστική σύνθεση.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Εφαρμογή του κανόνα των τρίτων στη φωτογραφία

Καμπύλες

Οι καμπύλες αποτελούν ένα πολύ δυναμικό στοιχείο στις Εικαστικές Τέχνες και η καλή φωτογραφία τις χρησιμοποιεί πάντα. Τις καμπύλες τις βλέπουμε σε ποτάμια, βουνοκορφές, λίμνες, δέντρα, λουλούδια, ανθρώπους, ζώα, ψάρια, παντού. Δεν υπάρχει τίποτα που να υπάρχει στον φυσικό κόσμο που να είναι ευθεία γραμμή. Στο εγχείρημά μας να μιμηθούμε τη φύση, η χρήση καμπυλών είναι μια πολύ φυσική ιδέα, καθώς οι καμπύλες υπάρχουν παντού γύρω μας. Προσπάθησε να βρεις καμπύλες που σχηματίζονται από γραμμές ή καμπύλες που υπονοούνται από την κατεύθυνση ενός βλέμματος ή μιας διαδρομής στη σύνθεσή σας. Οι καμπύλες μπορεί να είναι απλές, κύματα, κ.λπ. Υπάρχει μια ειδική καμπύλη, που απεικονίζεται παρακάτω, που ονομάζεται Arabesque, η οποία είναι μια καμπύλη που χρησιμοποιείται σε όλη την ιστορία των Εικαστικών Τεχνών.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Παραδείγματα καμπυλών και η Αραμπέσκ
Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Χρήση καμπυλών στη φωτογραφία
Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Παράδειγμα Αραμπέσκ σε μία σύνθεση

Περιττοί αριθμοί

Έχει παρατηρηθεί ότι ένας περιττός αριθμός από κάτι είναι πιο ευχάριστο στα μάτια από έναν ζυγό αριθμό του ίδιου κάτι. Ή νομίζεις ότι ο λόγος που αγοράζουμε πάντα λουλούδια σε μονό αριθμό, ήταν απλώς μια δεισιδαιμονία; Μπορείς να το εφαρμόσεις αυτό στη φωτογραφία σου έχοντας μονό αριθμό θεμάτων και όχι ζυγό. Ωστόσο, να θυμάσαι ότι τα θέματα στη φωτογραφία είναι ο αριθμός των μορφών σε μια εικόνα και όχι ο αριθμός των προσώπων ή των αντικειμένων. Αυτό σημαίνει ότι, για παράδειγμα, όταν έχεις έναν ζυγό αριθμό ατόμων να φωτογραφίσεις, μπορείς ακόμα να κάνεις τον συνολικό αριθμό μονό, τακτοποιώντας δύο ή περισσότερα άτομα μαζί, προτείνοντας έτσι μια φόρμα ως συνδυασμό. Η χρήση αυτής της τεχνικής μπορεί να σου προσφέρει μια επιτυχημένη σύνθεση.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Δες πως δύο κυρίες τοποθετήθηκαν μαζί για να αποτελούν μία φόρμα

Ευθείες γραμμές

Ίσως όχι πολύ συχνά στη φύση, βλέπουμε και πολλές ευθείες γραμμές γύρω μας. Αυτές είναι πιο κοινές στον τεχνητό κόσμο, για παράδειγμα, κτίρια, ορισμένοι δρόμοι ή οδικές γραμμές, κεραίες, σημειωματάρια, στυλό/μολύβι, κορνίζες και άλλα. Υπάρχουν επίσης κάποιες φυσικές γραμμές που, αν και είναι καμπύλες, μπορεί να μας φαίνονται σαν ευθείες γραμμές, όπως ο ορίζοντας, οι κορμοί δέντρων κ.λπ.

Κάθε στοιχείο σύνθεσης σε ένα κάδρο παρέχει μια ορισμένη δυναμική στην εικόνα. Οι ευθείες οριζόντιες γραμμές στη φωτογραφία είναι οι λιγότερο δυναμικές γραμμές από όλες. Τα χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να επικοινωνήσουμε γαλήνη, ηρεμία και ησυχία. Αυτό συμβαίνει γιατί μια οριζόντια γραμμή στον εγκέφαλό μας σημαίνει μια σταθερή δομή. Σκέψου για παράδειγμα έναν κομμένο κορμό δέντρου που βρίσκεται στο έδαφος. Αυτή είναι μια ευθεία γραμμή. Αυτός ο κορμός δεν έχει πιθανότητα να πέσει, είναι πλέον όσο πιο σταθερός γίνεται.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Οι οριζόντιες γραμμές δίνουν αίσθηση σταθερότητας και ηρεμίας

Από την άλλη πλευρά, οι κάθετες γραμμές έχουν μια πιο ασταθή ποιότητα. Στο παραπάνω παράδειγμα με τον κορμό του δέντρου, σκέψου το ξανά, αυτή τη φορά με τον κορμό όρθιο. Αυτή είναι μια πιο ασταθής κατάσταση. Κάτι μπορεί να συμβεί σε αυτό το δέντρο και να το κάνει να πέσει. Χρησιμοποιούμε κάθετες γραμμές για να δείξουμε μια λιγότερο γαλήνια κατάσταση όπου κάτι μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή και να το διαταράξει. Παρέχουν στην εικόνα μας μια ελαφριά αίσθηση ανησυχίας.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Οι κάθετες γραμμές δίνουν μία αίσθηση ανησυχίας

Διαγώνιοι

Οι διαγώνιες είναι οι πιο δυναμικές γραμμές στην ομάδα των ευθειών γραμμών και συμβάλλουν στην ενίσχυση της καλλιτεχνικής σου οπτική. Αν σκεφτούμε ξανά το παράδειγμα του κορμού του δέντρου, αυτή η φορά βρίσκεται στην πραγματική διαδικασία πτώσης. Οι διαγώνιες γραμμές είναι οι πιο ασταθείς γραμμές της ομάδας των ευθειών. Δίνουν μια πολύ μεγαλύτερη αίσθηση ανησυχίας και επίσης δράσης. Τώρα βρισκόμαστε στη διαδικασία αναστάτωσης, αντί να περιμένουμε να συμβεί κάτι.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Οι διαγώνιες είναι οι πιο δυναμικές ευθείες γραμμές

Σπείρα Fibonacci

Η σπείρα Fibonacci είναι μια σύνθεση που βασίζεται επίσης στη Χρυσή Αναλογία φ. Αυτό είναι επίσης ένα μοτίβο που εμφανίζεται σε πολλές περιπτώσεις στη φύση, όπως σε φυτά και κοχύλια. Οποιαδήποτε μορφή Τέχνης αντλεί έμπνευση και ιδέες από τη φύση.

Ο τρόπος που αυτό εφαρμόζεται στη φωτογραφία είναι σχεδιάζοντας μια σπείρα Fibonacci, ξεκινώντας από μια γωνία του κάδρου. Αυτό γίνεται διαιρώντας το αρχικό πλαίσιο από τη μία πλευρά σύμφωνα με τη Χρυσή Αναλογία και κάνοντας το ίδιο για κάθε νέο τμήμα που εμφανίζεται. Στη συνέχεια, συνδέουμε κάθε νέο τμήμα με μια καμπύλη. Αυτό μπορεί να γίνει από οποιαδήποτε από τις τέσσερις γωνίες του κάδρου μας. Μπορούμε έτσι να καταλήξουμε με τέσσερις διαφορετικές εκδοχές της σύνθεσης:

Το τελικό σημείο της σπείρας υποδηλώνει τώρα ένα δυνατό σημείο στο κάδρο και οτιδήποτε τοποθετείται κατά μήκος της σπείρας προσθέτει στη δυναμική της εικόνας. Και πάλι, ό,τι τοποθετείται κατά μήκος της σπείρας δεν χρειάζεται να είναι φυσικό αντικείμενο, αλλά μπορεί να είναι κατεύθυνση κίνησης κ.λπ. Αυτή είναι μια από τις 10 κορυφαίες τεχνικές σύνθεσης φωτογραφίας για μένα.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Χρήση της σπείρας Φιμπονάτσι στη φωτογραφία

Κάδρο στο κάδρο

Αυτή είναι μια από τις βασικές οδηγίες σύνθεσης. Ονομάζεται κάδρο μέσα σε κάδρο και μετράται και το αρχικό καρέ της φωτογραφίας μας. Αυτό γίνεται με την εισαγωγή νέων κάδρων στην εικόνα μας για να περικλείσουμε θέματα. Τα νέα κάδρα μπορούν να διαμορφωθούν χρησιμοποιώντας πολλαπλές τεχνικές και αντικείμενα, όπως πραγματικά κουφώματα, πόρτες, παράθυρα, αντανακλάσεις, καθρέφτες και πολλά άλλα. Αυτή είναι μια πολύ παλιά τεχνική και έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία σε πολλές περιπτώσεις. Προσπάθησε να βρίσκεις κάδρα μέσα στη σύνθεσή σου και τοποθέτησε τα θέματά σου μέσα σε αυτά.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Δευτερεύοντα κάδρα χρησιμοποιούνται μέσα στο κεντρικό για να προσθέσουν ενδιαφέρον

Αντιθέσεις (κοντάστ)

Η κατανόηση των αποχρώσεων και των εντάσεων (τιμές του γκρι) σε μια εικόνα είναι πολύ σημαντική στη φωτογραφία και μπορεί να ενισχύσει τη δημιουργικότητά μας. Παρατήρησε στο παρακάτω παράδειγμα πώς το στοιχείο Α είναι το ισχυρότερο στο κάδρο σε σύγκριση με τα άλλα τρία. Τα μάτια μας έλκονται πρώτα από αυτό, ακολουθούμενα από τα B, C και D. Αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο. Τα μάτια μας προσέχουν πρώτο το μέρος με την υψηλότερη αντίθεση και όπως μπορείς να δεις σε αυτήν την εικόνα, το στοιχείο Α έχει την ισχυρότερη αντίθεση στο κάδρο.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Τα μάτια μας πέφτουν πρώτα στο Α και μας φαίνεται ότι είναι και πιο κοντά

Εκτός από το γεγονός ότι βλέπουμε πρώτα το στοιχείο Α, μπορείς επίσης να παρατηρήσεις ότι αντιλαμβανόμαστε το στοιχείο Α ως το πιο κοντινό μας, ενώ το στοιχείο D μοιάζει με το πιο απομακρυσμένο. Έτσι λειτουργεί και η όρασή μας και ένας τρόπος που ο εγκέφαλός μας κατανοεί το βάθος και την απόσταση. Τα αντικείμενα που βρίσκονται πιο κοντά μας έχουν μεγαλύτερη αντίθεση καθώς και πιο κορεσμένα χρώματα, ενώ τα πιο μακριά από εμάς έχουν λιγότερο και από τα δύο. Για να το χρησιμοποιήσουμε στη φωτογραφία μας, πρέπει να βεβαιωθούμε ότι το κύριο θέμα μας έχει τη μεγαλύτερη αντίθεση στην εικόνα και ότι η αντίθεση μειώνεται για τα λιγότερο σημαντικά θέματα.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Παρατήρησε ότι το κοντράστ είναι εντονότερο στο πρόσωπο του ανθρώπου

Το τεστ θαμπώματος

Αυτό είναι ένα μικρό κόλπο για να δούμε την υψηλότερη αντίθεση στην εικόνα μας όταν προσπαθούμε να εφαρμόσουμε για πρώτη φορά αυτήν την τεχνική. Μπορείς να θολώσεις την εικόνα για να διευκολύνεις την κατανόηση των τιμών και της αντίθεσης. Αυτό μπορεί να γίνει εύκολα στην επεξεργασία, χρησιμοποιώντας το Adobe Photoshop και το Gaussian Blur ( Filters>Blur>Gaussian Blur ). Ωστόσο, μπορείς επίσης να εξασκηθείς στο να το κάνεις αυτό με τα μάτια σου, για να μπορείς να δεις την υψηλότερη αντίθεση πριν τραβήξεις τη φωτογραφία. Για να το κάνεις αυτό, μπορείς να κλείσεις το ένα μάτι και να μισοκλείσεις το άλλο, ώστε να έχεις θολή όραση. Με αυτόν τον τρόπο μπορείς εύκολα να εντοπίσεις το μέρος με την υψηλότερη αντίθεση στο κάδρο.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Θολώνοντας την εικόνα μπορούμε ευκολότερα να δούμε που είναι το περισσότερο κοντράστ

Σουρεαλισμός

Ο σουρεαλισμός είναι εξαιρετική ποιότητα όταν πρόκειται για φωτογραφία. Προσπάθησε να βρεις σκηνές που φαίνονται έξω από τα συνηθισμένα, θέματα περίεργα ή αλλιώς σουρεαλιστικά. Αυτό έχει χρησιμοποιηθεί σε όλη την ιστορία της φωτογραφίας, συχνά με πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Μπορείς επίσης να προσπαθήσες να κάνεις τη συνηθισμένη εμφάνιση υπερρεαλιστική. Ορισμένες κοινές τεχνικές μπορεί να περιλαμβάνουν επικάλυψη προσώπων με αντικείμενα, επικάλυψη στοιχείων για να κάνει την εμφάνιση σουρεαλιστική, σκόπιμη αποκοπή των κεφαλιών των θεμάτων σας, εύρεση περίεργων αντιπαραθέσεων, συσκότιση προσώπων με σιλουέτες, χρήση φλας για τη δημιουργία αφύσικων σκηνών και πολλά άλλα. Γενικά, προσπάθησε να δημιουργήσεις μια εικόνα που υποδηλώνει περισσότερες ερωτήσεις παρά απαντήσεις.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Μία απλή σκηνή όπου κάποιος φοράει τα ρούχα του μπορεί να φανεί σουρεαλιστική

Κλίμακα

Η κλίμακα είναι πολύ σημαντική στη φωτογραφία, καθώς βοηθά τον θεατή να κατανοήσει το πραγματικό μέγεθος των απεικονιζόμενων θεμάτων ή, αν προτιμάς στον σουρεαλισμό, να παρερμηνεύσει τα πραγματικά μεγέθη των θεμάτων. Όπως συζητήθηκε, η φωτογραφία είναι μια δισδιάστατη ερμηνεία του κόσμου, επομένως τα μεγέθη των μορφών δεν είναι εύκολα κατανοητά. Για να βοηθήσεις τον θεατή να συνειδητοποιήσει το μέγεθος του περιβάλλοντος χώρου, είναι καλή ιδέα να χρησιμοποιήσεις ένα άτομο ή ένα αντικείμενο, το μέγεθος του οποίου γνωρίζουμε, ως αναφορά για σύγκριση με το περιβάλλον του.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Τοποθετόντας έναν άνθρωπο στο τοπίο μας μπορούμε να καταλάβουμε το μέγεθός του

Πολλαπλά επίπεδα

Η χρήση πολλαπλών επιπέδων σε μια σύνθεση δημιουργεί ενδιαφέρον για το κάδρο μας δημιουργώντας περισσότερη πολυπλοκότητα, καθώς και προσθέτοντας στο βάθος του. Προσπάθησε να συμπεριλάβεις θέματα σε τρία ή περισσότερα επίπεδα στο κάδρο σου, συμπεριλαμβανομένου του προσκηνίου, του μεσαίου επιπέδου και του φόντου. Με αυτόν τον τρόπο είναι πιο εύκολο να δημιουργήσεις ενδιαφέρον σε όλο το κάδρο καθώς και να δείξεις το πραγματικό βάθος της σκηνής. Μπορείς να πειραματιστείς χρησιμοποιώντας μικρότερες τιμές διαφράγματος για να έχεις όσο το δυνατόν περισσότερη εστίαση. Βεβαιώσου ότι έχεις βρει το σωστό φόντο για να μπορείς να φωτογραφίσεις σε επίπεδα. Προσπάθησε πάντα να αποφεύγεις τις αλληλεπικαλυπτόμενες φιγούρες για να βελτιώσεις την εμπειρία του βάθους και δούλεψε τη σκηνή, τραβώντας πολλές φωτογραφίες με μικροδιορθώσεις για να αποτυπώσεις με επιτυχία αυτό που έχεις στο μυαλό σου.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Τοποθετώντας θέματα στο προσκήνιο, τη μέση και το φόντο προσθέτουμε ενδιαφέρον και βάθος

Προοπτική

Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται αντιληπτή η προοπτική στην εικόνα μας παίζει σημαντικό ρόλο στο αποτέλεσμα. Οι φωτογραφικοί φακοί είναι πολύ σημαντικοί για αυτόν τον σκοπό, καθώς κάθε φακός «βλέπει» τον κόσμο από διαφορετική οπτική γωνία. Προτείνω πάντα να χρησιμοποιείς έναν φακό για μεγάλο χρονικό διάστημα, αν όχι για πάντα. Με αυτόν τον τρόπο έχεις ξεκάθαρη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η φωτογραφική σου μηχανή βλέπει τον κόσμο και μπορείς να εστιάσεις στο να δουλεύεις κάθε σκηνή για να βρεις την προοπτική που λειτουργεί καλύτερα με τη φωτογραφία σου. Οι δύο πτυχές που πρέπει να ελέγξεις για να βρεις τη σωστή προοπτική, είναι η απόσταση και η γωνία από την οποία φωτογραφίζεις το θέμα σου. Αυτοί οι δύο παράγοντες δεν είναι μόνο πολύ σημαντικοί, αλλά μια απόκλιση ακόμη και ενός χιλιοστού μπορεί να αλλάξει εντελώς τη φωτογραφία σου. Βεβαιώσου πάντα ότι έχεις κάνει αρκετές εικόνες από τη σκηνή κάνοντας μικρο-ρυθμίσεις κάθε φορά για να το κάνεις σωστά.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Ένα φαινομενικά απλό αποτέλεσμα θα ήταν εντελώς διαφορετικό αν η προοπτική δεν ήταν ακριβώς σωστή

Ορίζοντας (στάθμη των ματιών)

Είναι σύνηθες οι άνθρωποι να μπερδεύουν τον ορίζοντα της φύσης με τον ορίζοντα σε μια φωτογραφία ή οποιοδήποτε άλλο έργο των Εικαστικών Τεχνών. Κατανοούμε ότι ο ορίζοντας στη φύση είναι η γραμμή που χωρίζει τη θάλασσα ή τα βουνά από τον ουρανό. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά σε πολλές περιπτώσεις, αυτός ο ορίζοντας καλύπτεται από αντικείμενα, κτίρια κ.λπ., επομένως δεν μπορούμε να τον δούμε. Στις εικαστικές τέχνες, ονομάζουμε ορίζοντα το επίπεδο των ματιών. Ο ορίζοντας της φύσης συμπίπτει με το επίπεδο των ματιών μας. Δεν είναι μια σταθερή γραμμή που υπάρχει κάπου. Μπορούμε να το δούμε από χαμηλή ή υψηλή γωνία. Ο ορίζοντας υπάρχει μόνο στο επίπεδο στο οποίο κοιτάμε. Επομένως η γραμμή του ορίζοντα είναι εκεί σε κάθε εικόνα που κάνουμε, στο επίπεδο των ματιών μας. Μπορούμε έτσι να τραβήξουμε από διαφορετικά ύψη, όπως η χρήση φωτογραφίας χαμηλής γωνίας, και επίσης να αλλάξουμε το ύψος στο οποίο ζει αυτή η γραμμή του ορίζοντα. Πάντα προτείνω ανεπιφύλακτα σε κάθε επίδοξο φωτογράφο να κάνει μερικά μαθήματα σχεδίου για να μπορέσει να κατανοήσει καλύτερα αυτού του είδους τις έννοιες. Η αλλαγή του επιπέδου του ορίζοντα αλλάζει και την προοπτική της εικόνας μας. Αυτό γίνεται γιατί ορίζει τις αναλογίες όλων των αντικειμένων μας που τοποθετούνται στο πλαίσιο. Η αλλαγή του επιπέδου του ορίζοντα αλλάζει τις αναλογίες και κάνει τα αντικείμενα να φαίνονται μικρότερα ή μεγαλύτερα. Αυτό συμβαίνει γιατί, για κάθε αντικείμενο, αν επεκτείνουμε τις γραμμές της κάθε πλευράς του, δηλαδή αν ακολουθήσουμε τις γραμμές του αντικειμένου για κάθε διάσταση, θα συναντηθούν στο ίδιο σημείο της γραμμής του ορίζοντα. Αυτό είναι γνωστό ως το σημείο φυγής. Έτσι, όταν αλλάζουμε το ύψος του σημείου εξαφάνισης, οι γραμμές των πλευρών του αντικειμένου αλλάζουν επίσης για να συναντηθούν στο νέο σημείο.

Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Ο ορίζοντας υπάρχει πάντα εκεί που είναι η στάθμη των ματιών μας
Σύνθεση στη φωτογραφία. Βασικές αρχές από τον Γιώργο Τατάκη
Οι γραμμές κάθε αντικειμένου τέμνονται πάντα σε ένα σημείο φυγής πάνω στον ορίζοντα
Το άρθρο συνεχίζεται στο μέρος 2. Διαβάστε εδώ.
 
Προμηθεύσου το βιβλίο του Γιώργου Τατάκη, «Throw away your camera & become a photographer»

⭐⭐⭐⭐⭐ 5-star review from Readers' Favorite

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ

Ορισμένοι από τους συνδέσμους σε αυτόν τον ιστότοπο, είτε παρουσιάζονται μέσω εικόνων, κειμένου, ήχου ή βίντεο, είναι σύνδεσμοι συνεργατών. Αυτό σημαίνει ότι εάν κάνετε κλικ σε έναν από αυτούς τους συνδέσμους και κάνετε μια αγορά, ο ιδιοκτήτης του ιστότοπου θα κερδίσει μια προμήθεια συνεργάτη.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο κάτοχος αυτού του ιστότοπου προτείνει επιλεκτικά προϊόντα ή υπηρεσίες που πιστεύεται ότι προσφέρουν πραγματική αξία στο κοινό του.

bottom of page